Zatürreye karşı harekete geçin
Mehmet Korkmaz
3 min read
Prof. Dr. Osman Erk, “Kışın görülme sıklığı artan, bilhassa diyabet, KOAH, böbrek yetmezliği üzere kronik rahatsızlıkları olanlarda ve yaşlılarda daha ağır seyreden zatürreye karşı tedbir almak hayat kurtarır’’ dedi…
Pnömoni yani yaygın bilinen ismiyle zatürre, akciğer dokusunun bakteri ve virüslerle iltihaplanması sonucu ortaya çıkan tehlikeli bir enfeksiyon hastalığıdır. Birçok vakit birinci belirtileri soğuk algınlığı ile karıştırılır ve 50 yaş üzerindeki şahıslarda daha sık görülür. Havaların soğumaya başladığı bugünlerde zatürreye karşı tedbir alınması gerektiğini hatırlatan İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu bahiste şu bilgileri verdi…
Prof. Dr. Osman Erk
Nasıl anlaşılır?
Yüksek ateş, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı en sık rastlanan belirtilerdir. Nefes darlığı, şuur kaybı, bulantı-kusma, sık nefes alıp verme, kas-eklem ağrıları, halsizlik üzere belirtilere de yol açabilir. Hastanın teneffüs sayısı artar. Bilhassa yaşlılarda hastalık ateş olmadan atipik seyredebilir. Yaşlı bir hastanın genel durumunda bozulma, şuurunda değişiklik, ruhsal durumunda bir farklılık zatürreyi düşündürmelidir.
Bağışıklığınız zayıfsa yakalanma riskiniz artar
Hastalığın ortaya çıkmasında beden direncinin azalması tesirlidir. Olağanda hastalık yapmayan mikroplar beden direncinin azalmasıyla akciğer dokusuna ulaşmaları sonucu hastalığa neden olurlar. Münasebetiyle sağlıklı beslenmeyle bağışıklık sistemi güçlü tutulmalıdır. Zatürre hasta şahısla yakın temasla, onun aksırık, öksürüğüyle ve tıpkı tabak, çatal, kaşığı kullanmakla bulaşır.
Kimler aşı yaptırmalı?
Özellikle risk faktörü olan bireylerin kesinlikle zatürre aşısı yaptırması gerekir. 18 yaş ve sonrası bağışıklığı baskılanmış hastalar (kanser, kronik böbrek yetersizliği, nefrotik sendrom, kronik karaciğer hastalığı), kalp hastalığı olan bireyler, dalağı çıkarılanlar, beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlar, şuur kaybı ile seyreden nörolojik hastalığı olanlar, çok sigara içenler, astımı olanlar, diyabetik hastalar ve yaşlılar pnömoni (zatürre) aşısı yaptırmalıdır. Risk faktörü olan bireylerde 18-65 yaşları ortasında 1-2 doz, 65 yaş sonrası ise herkese bir kere yapılmalıdır. Aşı yılın rastgele bir devrinde yapılabilir ve en az 5 yıl kollayıcıdır.
Aşı kaç sefer uygulanmalı?
İki çeşit zatürre aşısı vardır. Birincisi uzun ömürlü olan ve geç bağışıklık oluşturan Prevenar 13, oburu ise kısa tesirli ve süratli bağışıklık oluşturan Pnömovax 23’tür. Prevenar 13 aşısı bir sefer, Pnömovax 23 aşısı ise 5 yıl orta ile en fazla üç kere yapılır. 65 yaşın üzerinde olanlarda evvel Prevenar 13, bir yıl sonra Pnömovax 23 aşısı kafidir. Bağışıklık sistemini baskılayan lösemi, lenfoma, kanser, organ nakli olan hastalara ise evvel Prevenar 13, 8 hafta sonra Pnömovax 23 aşısı yapılmalıdır. 5 yıl sonra Pnömovax 23 aşısı tekrarlanır, 3. aşı 65 yaş sonrasında uygulanır. Kalp, böbrek, akciğer ve nörolojik hastalıkları olanlarda, sigara içenlerde, alkol kullananlarda ve diyabet üzere kronik hastalıkları olanlara ise birebir protokol uygulanabilir yahut Pnömovax 23 aşısı 5 yılda bir tekrarlanabilir.
Grip zatürreye yol açar mı?
Grip ve pnömoni kış aylarının en sık görülen iki hastalığıdır. Grip bilhassa yaşlılarda zatürreye yol açabilir. Bazen de grip sonrası ortaya çıkan teneffüs yollarındaki değişiklikler ve bağışıklık sisteminin bozulması sonucu harika enfeksiyon denilen bakterilerin de tabloya eklenmesiyle hastalık ağırlaşır. Bu açıdan grip aşısının, sık sık el yıkamanın, hastalıklı bireylerden uzak durmanın, hasta şahısların ferdî eşyalarının kullanılmamasının kıymeti büyüktür.
Nasıl korunabiliriz?
Zatürreye karşı;
■ Sağlıklı ve istikrarlı beslenin,
■ Hijyen şartlarına uyun (özellikle ellerinizi tertipli olarak yıkayın)
■ Sigara ve alkol kullanmayın,
■ Gerilimden uzak durmaya çalışın,
■ Altta yatan kronik ve nörolojik hastalıklarda uygun formda tedavi olun,
■ Aşı yaptırın.
